Maria Montessori to włoska lekarka i pedagog, która opracowała metodę edukacji polegającą na kształtowaniu umiejętności dziecka według jego indywidualnego tempa rozwoju. Montessori zauważyła, że dzieci w różnych grupach wiekowych różnią się podejściem do świata:
- Od urodzenia do 6 roku życia dzieci to odkrywcy. Eksplorują otoczenie i pochłaniają je – język, kulturę, religię, zwyczaje, pojęcie piękna.
- Pomiędzy 6 a 12 rokiem życia dziecko zaczyna świadomie poznawać świat – kierować swoją wyobraźnią i rozwijać abstrakcyjne myślenie, aby poznawać jeszcze więcej.
- Okres pomiędzy 12 a 18 rokiem życia stanowi czas próby odnalezienia się w społeczeństwie, oceny i rozwijania umiejętności społecznych.
- Po 18 roku życia, stając się specjalistami w jakiejś dziedzinie, dorośli ludzie rozpoczynają współtworzenie świata.
Montessori zwraca uwagę na to, by do każdego z tych etapów dostosować sposoby uczenia i podejście wychowawcze, tak by odpowiednio wykorzystać ich potencjał.
Jej główne założenia to:
- uczenie przez działanie:
Dzieci zdobywają wiedzę, kompetencje, umiejętności i doświadczenie poprzez własną spontaniczną aktywność; nauczyciele nie narzucają dzieciom działań, ale współpracują w procesie wychowawczym. - samodzielność:
Dzieci samodzielnie podejmują decyzję dotyczącą miejsca, rodzaju i czasu pracy; decyzja jest indywidualna lub podejmowana razem z partnerem; w ten sposób dzieci kształcą swoje indywidualne zdolności i nabierają doświadczenia w prawdziwej ocenie własnych umiejętności, - koncentracja:
Dzieci uczą się dokładności i systematyczności podczas działania, - lekcje ciszy:
Dzieci nabierają wprawy w umiejętności pracy w ciszy, - porządek:
Dzieci nabywają umiejętności utrzymywaniu porządku w swoim otoczeniu, - społeczne reguły:
Łączenie w grupy dzieci w różnym wieku (zazwyczaj trzy roczniki), co umożliwia wzajemne uczenie się od siebie; wykształcenie świadomości, że nie wolno przeszkadzać, ranić i niszczyć, - obserwacja:
To podstawowa zasada umożliwiająca dorosłym zapoznanie się ze światem dziecka; wychowawca powinien z baczną uwaga i dużym szacunkiem obserwować dziecko, aby zauważyć ewentualne przeszkody w rozwoju dziecka; obserwacja daje możliwość bycie przewodnikiem dziecka - indywidualny tok rozwoju dziecka:
Wszystkie dzieci powinny rozwijać się według indywidualnych możliwości i własnego tempa, powinno podejmować tylko te zadania, do których jest już przygotowane; każde dziecko zasługuje na życzliwość, uwagę i indywidualną opiekę wychowawcy.
W naszym przedszkolu nauczyciele wykorzystują metodę Montessori do pracy z dziećmi.